NARUTOWICZ Gabriel Józef 1865-1922

NARUTOWICZ Gabriel Józef 1865-1922

Ojciec: Jan Narutowicz
Matka: Wiktoria Szczepowska
Żona: Ewa Maria Krzyżanowska


WIKIPEDIA Gabriel Narutowicz herbu własnego (ur. 17 marca?/29 marca 1865 w Telszach, zm. 16 grudnia 1922 w Warszawie) – polski inżynier hydrotechnik, elektryk, wolnomularz, profesor Politechniki w Zurychu, minister robót publicznych, minister spraw zagranicznych, pierwszy prezydent Rzeczypospolitej Polskiej. Został zastrzelony przez zamachowca w czasie wizyty w gmachu Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych. więcej…


iPolski Słownik Biograficzny Narutowicz Gabriel (1865–1922), inżynier hydrotechnik, profesor politechniki w Zurychu, minister robót publicznych, minister spraw zagranicznych, pierwszy prezydent RP. Ur. 17 III (starego stylu) w Telszach na Żmudzi, był synem Jana, powstańca 1863 r., właściciela majątku Brewiki (pow. Telsze w gub. kowieńskiej), i jego trzeciej żony Wiktorii ze Szczepowskich, bratem Stanisława (zob.). Wychowywał się w domu w atmosferze ideologii powstańczej, związanej z troską o losy narodu. W r. 1873, aby uniknąć nauki w gimnazjum rosyjskim, podjął naukę w niemieckim gimnazjum klasycznym w Lipawie, które ukończył w r. 1883. Na skutek złego stanu zdrowia (gruźlica płuc) studia wyższe rozpoczął dopiero po rocznej przerwie, kiedy to zapisał się na wydział fizyko-matematyczny uniwersytetu w Petersburgu. Na początku 1886 r. rozwijająca się choroba zmusiła N-a do przerwania nauki i wyjazdu do Davos (Szwajcaria). Na jesieni t. r. – wobec poprawy stanu zdrowia – wstąpił na wydział inżynierii budowlanej politechniki w Zurychu (Eidgenössische Technische Hochschule), który ukończył w marcu 1891. W okresie studiów związany był luźno z emigracyjną grupą «Proletariatu» (ściślej II «Proletariatu»). Gdy jeden z przyjaciół N-a «proletariatczyk» Aleksander Dębski miał w lesie pod Zurychem wypadek z wypróbowywaną wraz z rewolucjonistami rosyjskimi bombą (marzec 1889), poprosił N-a o usunięcie ze swego mieszkania, w obawie przed rewizją, kompromitujących politycznie materiałów. Spowodowało to w następstwie kilkudniowe aresztowanie N-a w Szwajcarii i zamknęło mu możliwość powrotu do kraju, gdzie władze carskie wydały nakaz jego aresztowania. W tym stanie rzeczy, po uzyskaniu dyplomu, N. zdecydował się na pozostanie w Szwajcarii. Pracę zawodową rozpoczął na wiosnę 1891 w Saint Gallen w Biurze Budowy Kolei St. Gallen–Zug. W maju 1892 przeniósł się do miejskiego Biura Wodociągów i Kanalizacji w tym samym mieście na stanowisko inżyniera w dziale budowy. Pracował tam do maja 1895; wówczas objął stanowisko szefa jednej z sekcji regulacji Renu. Również w maju t. r. otrzymał obywatelstwo szwajcarskie (z poddaństwa rosyjskiego zwolnienie uzyskał dopiero w sierpniu 1905). Po kilku miesiącach zaproponowano N-owi objęcie posady w znanym biurze inżynieryjnym inż. L. Kürsteinera w St. Gallen, wyspecjalizowanym w budownictwie kolei, wodociągów i kanalizacji. N. ofertę przyjął. W r. 1896 na Międzynarodowej Wystawie w Paryżu projekty biura Kürsteinera, które były opracowywane przy udziale lub samodzielnie przez N-a, uzyskały złoty medal (ponowny w r. 1900). Ugruntowało to pozycję N-a w środowisku inżynieryjnym Szwajcarii, w wyniku czego Kürsteiner oddał mu kierownictwo biura, a następnie zaproponował N-owi, aby został jego wspólnikiem. W tym biurze N. poświęcił się szczególnie studiom, projektom i budownictwu elektrowni wodnych. Wykonał wiele projektów elektrowni wodnych o mocach sięgających 10 000 KM (m. in. Kubel pod St. Gallen na rzece Urnäsch), a także kierował budową tego rodzaju obiektów w Andelsbuch (w Bregenzerwald), Refrain (na rzece Doubs) i Monthey. więcej…


Akt urodzenia

29.03.1865 Telsze, Litwa

Akt ślubu

14.08.1901 St. Gallen, Szwajcaria

Akt zgonu

16.12.1922 Warszawa św.Aleksander

Udostępnij
error: Content is protected!

Szanowni Państwo, nieustannie staramy się dostosowywać treści i obsługę strony do Waszych potrzeb. To możliwe dzięki plikom cookies. Wykorzystujemy je zgodnie z Polityką prywatności. Pozostając na stronie, akceptujecie te warunki. Dziękujemy! more information

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close