Wpisy sądowe

Rodzaje wpisów w staropolskich księgach sądowych

NAZWA WPISU ZNACZENIE WPISU
AbrenuntiatioZrzeczenie się, w szczególności zrzeczenie się pretensji spadkowych do dóbr ojcowskich i macierzystych zeznawane przez zamężną szlachciankę po pokwitowaniu ojca lub innych męskich krewnych z wypłaty posagu
AdministrareGłównie wymierzenie sprawiedliwości osobie trzeciej, pozostającej w stosunku zależności, słudze lub poddanemu
AppellatioOdwołanie się od wyroku do sądu wyższej instancji
ApprobatioPotwierdzenie np. zawartego kontraktu lub podjętego zobowiązania
ArestumNałożenie aresztu (wstrzymanie wykonania) na wydany wyrok, na zatrzymaną osobę lub przedmiot
AstitioStawienie się strony na rozprawę sądową przy jednoczesnej nieobecności przeciwnika
Citationes amissaeUnieważnienie pozwu, głównie ze względu na błędy formalne
Citationes remissaeOdesłanie pozwu do właściwego sądu, tu głównie do sądu ziemskiego
CommutatioDokonanie zamiany, przede wszystkich gruntów
ConcordiaUgoda zawarta przez strony
Concordia vulnerumUgoda dotycząca sprawy o zadanie ran
ContumaciaNiestawienie się strony w sądzie, pociągające za sobą wymierzenie kary tzw. niestanego
ContumaxOsoba winna niestawiennictwa na rozprawę sądową (por.  Contumacia)
ConvolutioDobrowolna zgoda na uwolnienie od zobowiązań
Debiti expectatioObietnica spłacenia długu
DebitumDług
DecretWyrok wydany przez sąd
Decretumzob. Decret
DeliberatioOdroczenie wydania wyroku w celu zastanowienia się
DemissioUstąpienie posiadanych praw osobie trzeciej
DeputatioWyznaczenie przez sąd woźnego ziemskiego w celu dokonania określonych czynności prawnych
DiligentiaTzw. pilność, oświadczenie strony o swojej gotowości do wykonania określonej czynności prawnej, do czego nie może dojść z powodu nieobecności drugiej strony
DisiunctioMotywowana chęcią zawarcia ugody zgoda obu stron na odroczenie przez sąd rozpatrywania ich sprawy
Disiunxitzob. Disiunctio
DividerePolecenie dokonania podziału majątku wydane przez sąd stronom
Divisio et lucrumZeznanie dotyczące podziału majątku, tu połączone z orzeczeniem przez sąd pewnej kary (tzw. zysku)
DocereWykazanie przed sądem pewnych spraw; m. in. nakazane przez sąd stawienie konkretnych osób
DonatioDarowizna
DotalitiumWiano, ewentualnie posag
EffideiussioPoręczenie
EmensuratioWymierzenie gruntu
EmissioZgoda na uwolnienie drugiej strony od odpowiedzialności w danej sprawie (tzw. wypuszczenie)
EvasioUwolnienie strony pozwanej od odpowiedzialności w danej sprawie (tzw. odbicie)
Evasitzob. Evasio
ExtraditioZobowiązanie się do wydania osoby lub rzeczy osobie trzeciej
Extraderezob. Extraditio
Facere exequutionemPrzekazanie do wykonania wydanego przez sąd wyroku
Imparitio, Imparitionum penaeNie stawienie się w sądzie
ImportatioWniesienie, np. posagu żony na dobra męża
In deliberationezob.  Deliberatio .
In exequutioneZobowiązanie się sądu do wykonania decyzji lub wyroku
In suspensoPozostawienie sprawy w czasowym zawieszeniu
In vigoreUtrzymanie przez sąd pozwu w mocy przy jednoczesnym odłożeniu rozpatrzenia sprawy
InscriptioZapis (długu itp.)
IntromissioWprowadzenie w posiadanie dóbr
Iuramenti suspensioZawieszenie wykonania przysięgi
IurareZobowiązanie przez sąd do wykonania przysięgi
Iuravitzob. Iurare 
Iuris transfusioPrzekazanie praw
LacerationesZadrapania, poszarpania (por.  Vulnera)
LibertatioUwolnienie, głównie od zobowiązań, ewentualnie od sprawy sądowej
Libertationeszob. Liberatio
Literae salvi conductusTzw. list żelazny (glejt), wydany przez króla dokument gwarantujący odbiorcy osobiste bezpieczeństwo
Literae Sacrae Regiae MaiestatisWpis dokumentu królewskiego (tu głównie oznajmienia o ustanowieniu zakładu)
Literarum vadiizob. Literae Sacra Regiae Maiestatis
LucrumKara orzeczona przez sąd (tzw. zysk)
ManifestatioOświadczenie złożone przed urzędowymi aktami
Ministerialem statuereZobowiązanie do stawienia przed sądem woźnego ziemskiego
Mittere et fideiubereUwolnienie za poręczeniem
Nobilitatis deductioWywód szlachectwa
Obligatzob. Obligatio
ObligatioZastaw
Penae imparitionumzob. Imparitio
PlenipotentiaUdzielenie pełnomocnictwa osobie trzeciej
PonereZobowiązanie do złożenia przed aktami pieniędzy lub rzeczy
PorrectioPodanie np. dokumentu do akt
ProlongatioPrzedłużenie np. terminu zwrotu pieniędzy
ProtestatioProtest
QuaerelaSkarga
Quietatzob. Quietatio
QuietatioPokwitowanie
RecognitioZeznanie
ReinducerePonowne wprowadzenie w posiadanie
RelatioRelacja, najczęściej z czynności urzędowych dokonywanych przez woźnego
Remisazob. Remissio
Remisitzob. Remissio
RemissioOdesłanie sprawy do właściwego sądu (królewskiego lub ziemskiego)
RepositioZobowiązanie do złożenia przed aktami rzeczy lub pieniędzy
Reposuitzob. Repositio
Restituere impensaZobowiązanie do zwrotu poniesionych kosztów
SponsioZłożenie obietnicy
Statuatzob. Statuere
StatuereZobowiązanie do stawienia osoby trzeciej przed sądem
SuspensioZawieszenie przez sąd rozpatrywania sprawy
Termini repositioPrzełożenie przez sąd terminu rozpatrywania sprawy
TransductumPrzeniesienie, zwłaszcza zeznania z akt grodzkich do ziemskich
Vadiizob. Literae Sacrae Regiae Maiestatis
Vadii affideiussioPoręczenie zakładu
Vadii importatioOznajmienie przez woźnego ziemskiego o ustanowieniu przez króla zakładu między stronami
VadiumZakład
Vendiditzob. Venditio
VenditioSprzedaż
Vigorpor. In vigore
VulneraRany
Vulnerum concordiazob. Concordia vulnerum
Vulnerum emissioUwolnienie od odpowiedzialności w sprawie o zadanie ran
Vulnuszob. Vulnera
Michał Kulecki AGAD
Udostępnij
error: Content is protected!

Szanowni Państwo, nieustannie staramy się dostosowywać treści i obsługę strony do Waszych potrzeb. To możliwe dzięki plikom cookies. Wykorzystujemy je zgodnie z Polityką prywatności. Pozostając na stronie, akceptujecie te warunki. Dziękujemy! more information

The cookie settings on this website are set to "allow cookies" to give you the best browsing experience possible. If you continue to use this website without changing your cookie settings or you click "Accept" below then you are consenting to this.

Close